ZONNEPANEEL CAMPER AANSLUITEN: ZO HEBBEN WIJ HET AANGEPAKT
Zonnepaneel camper aansluiten? En wil je dat graag zelf doen? Wat ons betreft een prima keuze. Het zelf aansluiten van een zonnepaneel op je camper is in principe prima zelf te doen. Wij hebben het zelf ook zonder ervaring gedaan, maar er zijn wel een aantal zaken waar je goed op moet letten. In dit blog leggen we je stap voor stap uit hoe wij zonnepanelen op onze camper hebben aangesloten.
DISCLAIMER: Het aanleggen van elektriciteit is niet zonder risico. Dit blog is gebaseerd op onze eigen ervaring. Wij zijn echter geen elektriciëns. Wij zijn niet verantwoordelijk en aansprakelijk voor jouw elektrische installatie. Ondanks dat dit blog met de grootst mogelijke zorg is samengesteld kan het fouten bevatten. Ook is het belangrijk dat je veilig de weg op kunt. Dit kan alleen als het dak op de juiste manier wordt voorbehandeld en als de panelen op de juiste manier worden bevestigd (!). Verricht daarom altijd eigen onderzoek en laat je elektra schema en elektrische installatie altijd checken door een professional. Of besteed het uit.
ZONNEPANEEL CAMPER AANSLUITEN: SERIE OF PARALLEL?
Voordat je begint met het stappenplan om je zonnepanelen en accu’s in je zelfbouw camper te installeren, wil je eerst bepalen hoe je jouw zonnepaneel camper wil aansluiten. Dit kan namelijk op twee manieren: in serie- of in een parallelschakeling. De keuze hiervoor is afhankelijk van je persoonlijke situatie. Daarom is het belangrijk dat je eerst goed de verschillen tussen serie en parallel schakeling weet. We lichten beide situaties hieronder voor je toe.
LEESTIP: Zit je nu nog in een oriënterende fase? En heb je nog geen zonnepanelen gekocht? Lees dan dit blog waarin we dieper ingaan op het onderwerp zonnepaneel camper en leer het juiste zonnepaneel te kiezen.
ZONNEPANELEN IN SERIE SCHAKELEN
Wanneer je zonnepanelen in serie schakelt maak je als het ware een grote kring door de plus van het ene zonnepaneel met de min van een ander zonnepaneel te verbinden. Daarmee wordt de totale vermogen in watt bij elkaar opgeteld. Stel je schakelt 2 panelen van 100W per stuk in serie, dan levert dit 200Wh (onder perfecte omstandigheden). Door zonnepanelen in serie te verbinden bereik je een hogere voltage. Dit zorgt voor een hogere snelheid van het energietransport en daarmee minder warmteverlies voordat het de camper omvormer bereikt. Dit verbetert de doorvoer van de stroom waarmee een hoger rendement wordt behaald dan met een parallel schakeling. Met name in combinatie met een Victron laadregelaar haal je het optimale uit een serie schakeling omdat die zijn gebouwd om in serie optimaal te renderen.
VOOR- & NADELEN SERIE SCHAKELING
+ Een lager rendementsverlies. Vanwege de hogere spanning bereik je een hogere snelheid van energietransport. Hierdoor treedt er minder warmteverlies op.
+ Eenvoudige omzetting naar wisselstroom.
– De zwakste zonnepaneel bepaalt de opbrengst. Als er bijvoorbeeld schaduw op één paneel valt beïnvloedt dit alle panelen in de serie. Hierdoor is het rendement van alle zonnepanelen dus lager. Gelukkig heb je minder last van rendementsverlies als je kiest voor zonnepanelen met monokristallijne zonnecellen.
ZONNEPANELEN PARALLEL SCHAKELEN
Zonnepanelen parallel schakelen is het tegenovergestelde van in serie schakelen. De zonnepanelen worden naast elkaar aangesloten: de plussen van het ene paneel worden verbonden met de plussen van een ander paneel. En zo worden ook de minnen met de minnen verbonden. Dit zorgt voor een lagere spanning en hogere stroom. Doordat de spanning lager is kan er meer rendementsverlies optreden door een grotere warmteverlies. Maar als er schaduwvorming op één van de zonnepanelen optreedt zal een parallel schakeling weer meer stroom leveren dan in een serie schakeling. Dit komt omdat alle zonnepanelen direct zijn gekoppeld met de laadregelaar daar waar bij een serie schakeling de stroom langs alle zonnepanelen moet gaan. Een schaduw op een zonnepaneel werkt eigenlijk als een grote dam die de stroom van het water vermindert.
VOOR- & NADELEN PARALLEL SCHAKELING
+ De werking van elk afzonderlijk paneel blijft in stand als er schaduw valt op één van de panelen. Of bijvoorbeeld als er eentje defect is.
– Aparte MC4 adapter nodig om parallel te kunnen schakelen.
– Groter rendementsverlies
CONCLUSIE
Wat voor jouw situatie het meest geschikt is hangt van een aantal factoren af. Zoals het aantal zonnepanelen dat je kiest, de kwaliteit van de zonnepanelen (mono- en poly zonnecellen) en de mate van schaduwvorming op je zonnepanelen. Bijvoorbeeld door een dakluik of satellietschotel. Doorgaans kiest men bij het zonnepaneel camper aansluiten van twee of meerdere zonnepanelen waarbij er geen sprake is van schaduwvorming voor een serie schakeling.
Vanwege de hogere spanning heb je daardoor het minste energieverlies. Dit wordt veelal gecombineerd met een Victron MPPT laadregelaar omdat die het meest efficiënt werkt bij een hoge spanning. Belangrijk bij een serie geschakeld systeem is wel dat alle zonnepanelen in de serie over hetzelfde vermogen (watt) beschikken. Heb je een camper dakraam of satellietschotel die schaduw kan geven op jouw zonnepanelen dan is een parallelschakeling wellicht meer geschikt.
ONZE KEUZE
Ondanks dat wij een dakraam hebben die onder sommige omstandigheden voor schaduwvorming kan zorgen op één van onze drie zonnepanelen, hebben wij er toch voor gekozen om de zonnepanelen in serie te schakelen. Dit omdat wij voor zeer kwalitatieve zonnepanelen hebben gekozen die minder gevoelig zijn voor schaduw en je vaak ook je camper zo kunt parkeren dat de schaduw niet op de zonnepanelen valt. Daarnaast zorgt de Victron MPPT laadregelaar die wij hebben gekozen ook bij weinig zonlicht voor optimaal rendement.
LEESTIP: Wil je weten hoeveel zonnepanelen jij nodig hebt? Lees dan dit blog waarin we dieper ingaan op het onderwerp zonnepaneel camper berekenen.
ACCU’S IN SERIE OF PARALLEL SCHAKELEN?
Wat geldt voor je zonnepanelen geldt ook voor accu’s. Indien je meerdere accu’s voor je camper koopt kun je deze in serie of parallel schakelen. In serie schakelen betekent dat je de plus van de ene camper accu verbindt met de min van een andere accu. In deze schakeling wordt de spanning (volt) van beide accu’s bij elkaar op geteld, daar waar de capaciteit (Ah) onveranderd blijft. Dus als je twee gelijke accu’s van 12 Volt en 250 Ah in serie schakelt, dan maak je daar één accu van 24 Volt met 250 Ah van.
PARALLEL SCHAKELING
Bij een parallel schakeling verbind je de minpool van de ene accu met de minpool van een andere accu. In deze schakeling tel je niet de spanning, maar de juist de capaciteit bij elkaar op, de spanning blijft gelijk. Dus als je twee gelijke accu’s van 12 Volt en 250 Ah parallel schakelt, maak je daar één accu van 12 Volt met 500 Ah van. De reden dat wij een extra accu hebben gekozen is juist vanwege de extra capaciteit zodat we langer off-grid kunnen kamperen en de nodige elektrische apparatuur kunnen gebruiken. Daarnaast werkt de meeste elektrische apparatuur die wij hebben ook op 12V. Een parallel schakeling is dan ook de meest logische keuze.
AANDACHTSPUNT: Indien je accu’s met elkaar schakelt is het belangrijk dat de accu’s identiek zijn! Gebruik dus altijd accu’s van hetzelfde merk, met dezelfde capaciteit en voltage. En bij voorkeur ook met dezelfde productiedatum. Ook de kabels die je gebruikt voor het schakelen moeten van dezelfde lengte zijn. Dit is bevorderlijk voor de levensduur van de accu’s.
Hoe je de huishoudaccu’s voor je camper in serie of parallel schakelt.
AANSLUITSCHEMA VOOR DE ZONNEPANELEN
Hieronder zie je een simplistische weergave van een aansluitschema. Wil je een meer gedetailleerde weergave? Download dan ons camper elektra schema.
STAP 1: ZONNEPANELEN EN TOEBEHOREN KOPEN
Om zonnepanelen aan te kunnen sluiten dien je te beschikken over de onderstaande onderdelen. Een partij waar je goed geadviseerd en geholpen wordt is Bluepowershop.nl. Met een 9.2 beoordeling uit 1735 reviews is Bluepowershop.nl sinds 1975 een zeer betrouwbare leverancier. Met deze speciale kortingscode ontvang je deze maand 10% korting op het gehele assortiment bij Bluepowershop.nl (m.u.v. sales artikelen). Dus ook accu’s, laadregelaars en omvormers. Verzilver daarvoor de kortingscode ‘bynomads10’ in de laatste stap tijdens het afrekenen.
ZONNEPANELEN CAMPER
Hoeveel jij nodig hebt en kan installeren is afhankelijk van je stroomverbruik en de beschikbare ruimte. Meet deze goed op alvorens je camper zonnepanelen koopt. Wij hebben gekozen om 3x 115W Zonnepanelen op het dak te plaatsen. Deze zonnepanelen zijn voorzien van monokristalline zonnecellen. Hierdoor zijn ze kleiner en lichter dan zonnepanelen met een lagere efficiëntie.
CAMPER ACCU(‘S)
Zoals eerder beschreven hebben wij gekozen voor 2 AGM accu’s van 250 Ah per stuk. Welke jij nodig hebt en hoeveel Ah is afhankelijk van jouw verwachte energieverbruik. Victron is één van de beste merken als het gaat om camper elektra. Zeer betrouwbaar en hoogst kwalitatief.
MONTAGE SYSTEEM + SIKAFLEX 252I / 552
Deze heb je nodig om de panelen op het dak te kunnen monteren. Er zijn verschillende bevestigingssystemen te koop. Wij hebben voor de twee zonnepanelen die achter op ons dak liggen twee rechte montage spoilers gebruikt en voor het zonnepaneel dat voorop ons dak ligt een hoek montagesysteem. Om deze montage spoilers vast te lijmen hebben we Sikaflex 252i gebruikt. Sikaflex 552 AT kun je ook hiervoor gebruiken. Laatstgenoemde heeft minder voorbehandeling nodig en is minder milieubelastend.
AKTIVATOR + PRIMER + KWASTJE
Om veilig de weg op te kunnen dien je ervoor te zorgen dat de lijm goed hecht. Lijmkit (Sikaflex) houdt het beste op een schone en vetvrije ondergrond die op de juiste manier is voorbehandeld. Dit kun je het beste doen met Sika Aktivor 100 en Sika Primer 206 G+P die je met een kwastje aanbrengt.
BELANGRIJK: Raadpleeg voor de juiste voorbehandeling te allen tijde de tabel van Sikaflex! De voorbehandeling is namelijk afhankelijk van de ondergrond (materiaal dak) en kan daarom afwijken van de beschrijving hierboven.
– Klik hier voor voorbehandelingstabel Sikaflex-200 serie.
– Klik hier voor voorbehandelingstabel Sikaflex-500 serie.
WEER BESTENDIGE BEKABELING + DAKDOORVOER
Dient om de zonnepanelen aan te sluiten op de laadregelaar en met elkaar te kunnen verbinden. Om de drie zonnepanelen onderling te verbinden hebben wij 6mm² verlengkabels gebruikt van 2meter. Voor het zonnepaneel camper aansluiten op de laadregelaar hebben wij 6mm² Solar Kabels van 5 meter gebruikt. Als je maar één zonnepaneel hebt is deze kabel dus voldoende. Om de zonnepaneelkabels door het dak te geleiden heb je een waterdichte dakdoorvoer nodig. Je hebt de keuze uit een enkele of dubbele doorvoer. Wij hebben een dubbele gebruikt. Om de kabels die door het dak heen moeten te beschermen tegen wrijving van de gaten dat je geboord hebt hebben wij ook rubberen tules gebruikt. Deze schuif je om de kabels en klemmen zich in het dakgat. Het is dus belangrijk dat je kiest voor een tule die precies om jouw kabel past (6mm) en in het gat dat je gaat boren.
LAADREGELAAR + ACCUKLEMMEN
Een zonnepaneel kan niet rechtstreeks op een accu worden aangesloten. Een accu dient namelijk te worden opgeladen met de juiste laadspanning. Met een laadregelaar zonnepaneel camper (blog) kan elk type accu op de juist manier worden opgeladen. Er zijn twee type laadregelaars: PMW en MPPT. Om de laadregelaar direct aan te kunnen sluiten op je accu’s dien je accuklemmen te kopen. Wij hebben daarvoor accuklemmen met 1,5m kabel (6mm²) gebruikt.
ACCUBOOR
Om de zonnepanelen aan het montagesysteem (spoilers en hoekstukken) te kunnen bevestigen heb je een accuboor nodig om te kunnen voorboren en te schroeven. Wij gebruiken er eentje van het merk Bosch die een extra extra accu heeft (en vele accessoires). Ideaal, want je gebruikt dit ding ontzettend veel en zo voorkom je dat je niet door kan werken bij een lege accu.
KABELGOOT
Om te voorkomen dat je losse kabels op je dak hebt liggen doe je er goed aan om deze weg te werken in kabelgootjes. Zo voorkom je dat de kabels kunnen gaan klapperen op het dak en biedt je extra bescherming. Deze zijn van kunststof en kun je net als de het montagesysteem eenvoudig lijmen met Sikaflex.
Voordat je begint met het zonnepaneel camper aansluiten is het goed om alle producten nog even op een rijtje te leggen. Zo kun je checken of je niets vergeten bent.
Overzicht benodigdheden voor het aansluiten van camper zonnepanelen (excl. accu). NOTE: de Aktivator, Primer & schroefjes ontbreken.
STAP 2: POSITIE BEPALEN EN DAK VOORBEHANDELEN
In deze stap bepaal je eerst de definitieve positie van je zonnepanelen. Leg de spoilers los op het dak en plaats leg daar vervolgens je zonnepanelen op. Kies een optimale opstelling waarbij je zoveel mogelijk zonlicht kunt opvangen. Teken vervolgens de positievan het montagesysteem af met een pen. Zo weet je precies waar je de panelen (of eigenlijk spoilers en/of hoekstukken) moet plaatsen in de volgende stap.
TIP: Plaats je zonnepanelen bij voorkeur in de rijrichting. Zodoende kan er zo min mogelijk wind onder de panelen komen tijdens het rijden. Wij hadden hier helaas geen ruimte voor.
Nadat je de positie hebt afgetekend ga je het dak voorbehandelen. Dit is een zeer belangrijke stap! Raadpleeg voordat je begint te allen tijde de voorbehandelingstabel of neem contact op met Sika Nederland:
– Klik hier voor voorbehandelingstabel Sikaflex-200 serie.
– Klik hier voor voorbehandelingstabel Sikaflex-500 serie.
Nadat je de positie hebt bepaald teken je de plek af met een pen.
STAP 3: MONTAGESYSTEEM LIJMEN
Om de spoilers en/of hoekstukken vast te lijmen breng je een geruime hoeveelheid Sikaflex 252 of 552 AT aan. Breng tevens ook Sikaflex 252 of 552 AT aan op het dak van je bus. Plaats het montagesysteem vervolgens op de juiste positie en schuif deze voorzichtig heen en weer zodat de lijm zich goed kan verdelen en aan het dak hechten. Druk vervolgens aan, maar zorg dat er minimaal 2mm lijm tussen de spoiler en de ondergrond aanwezig blijft. Check daarna meteen of de zonnepanelen nog goed in het montagesysteem past. Als dit het geval is kun je de lijm laten uitharden. Laat overtollig lijm wat eventueel onder het montagesysteem vandaan komt na het vastdrukken gewoon zitten.
BETTER SAFE THAN SORRY (!)
Ondanks dat de meeste partijen melden dat alleen kit voldoende is, raden wij je toch aan om de spoilers ook vast te schroeven. Je kunt hiervoor het beste houten latten binnen in de bus plaatsen zodat je de spoilers daarin vast kunt schroeven. Die houten latten bieden namelijk ‘meer vlees’ om de schroeven vast te draaien dan alleen het metaal van je bus doet. Wij hebben hier niet voor gekozen omdat ons dak al volledig was geplaatst en wij er niet meer makkelijk bij konden komen.
Breng een ruime hoeveelheid Sikaflex aan op de spoilers en ook op het dak van je bus.
Schuif de spoilers voorzichtig heen en weer zodat de lijm zich goed verdeelt. Druk niet te hard want er moet minimaal 2mm lijm tussen de spoilers en het dak aanwezig blijven.
STAP 4: ZONNEPANELEN BEVESTIGEN
Nadat we de lijm 24 uur hebben laten uitharden hebben we de zonnepanelen op het montagesysteem vastgeschroefd. De gaten hebben wij voorgeboord alvorens we de bijgeleverde schroeven hebben vastgezet. Zorg er overigens wel voor dat je de kabels onder het zonnepaneel laat uitkomen alvorens je ze definitief vastschroeft. Zo kun je deze in de volgende stap gemakkelijk met elkaar verbinden.
Note: als je een volledig plat dak hebt zonder bolling zou je ook vooraf al het montagesysteem en de zonnepanelen aan elkaar kunnen schroeven. Vanwege een lichte bolling in ons dak hebben wij het andersom gedaan.
Plaats het zonnepaneel tussen de spoilers (hoek- of rechte).
En boor de gaten voor zodat je de schroeven er makkelijker in vast kunt draaien.
STAP 5: GATEN BOREN & DAKDOORVOER MONTEREN
Om de kabels van het zonnepaneel door het dak te kunnen voeren zul je twee kleine gaten moeten boren. Doe dit met beleid en behandel de geboorde gaten met een anti roestmiddel. Wanneer dit is opgedroogd kun je het dakdoorvoer bevestigen. Schuif allereerst de kabels (die naar de laadregelaar gaan) door de twee ingangen van het dakdoorvoer heen. Let op: vergeet ze niet eerst door de twee bevestigingsmoeren te duwen anders kan je alles opnieuw doen. Trek ze er genoeg doorheen zodat je de juiste lengte hebt voor boven op het dak.
Vervolgens schuif je de tules om de kabels heen. Rubberen tules beschermen deze kabels tegen wrijving van het dak. Wanneer je de tules hebt geplaatst trek je de kabels van buiten naar binnen door de dakdoorvoer tot dat de tules de gaten hebben bereikt. Vervolgens draai je de kabels vast aan de dakdoorvoer met de twee bevestigingsmoeren. Nu is je dakdoorvoer waterdicht. Als allerlaatst lijm je met Sikaflex het dakdoorvoer vast op het dak. Vergeet niet om de oppervlaktes vooraf te ontvetten en Sika Aktivor + Primer aan te brengen.
Dakdoorvoer bevestigen met Sikaflex.
STAP 6: LAADREGELAAR ZONNEPANEEL CAMPER AANSLUITEN
Voordat je alle kabels definitief vastkoppelt op het dak doe je er goed aan om beneden in de camper eerst alles even keurig aan te sluiten. Sluit de kabels vanaf de accu naar de zonnepaneel camper laadregelaar aan. Plaats de twee kabels in de laadregelaar (ingang: Battery). Monteer de accuklemmen op de accu. Plaats daarna de twee kabels die door het dak komen in de laadregelaar (ingang: PV). De plus mag in de plus en de min moet uiteraard in de min. Schroef de kabels vast met een schroevendraaier.
Draai de zonnepaneelkabels vast in de pv ingangen (plus in plus, min in min).
Sluit de laadregelaar aan op je accu d.m.v. accuklemmen zoals hierboven afgebeeld.
STAP 7: KABELS AAN ELKAAR KOPPELEN
Nu alles staat hoef je alleen nog maar de kabels op het dak aan elkaar te koppelen. Bij een serie aansluiting doe je dit door de plus van het ene paneel te verbinden met de min van een ander paneel. Bij een parallel aansluiting doe je dit door plus van de zonnepanelen te verbinden met de plus van de MC4 adapter en de min van de zonnepanelen met de min van de MC4 adapter. Klik en ze zitten vast. Super makkelijk! Check vervolgens via de Victron App of de zonnepanelen werken.
Zonnepanelen in serie schakelen is super makkelijk: het is maar op 1 manier mogelijk dus het kan niet fout gaan!
STAP 8: KABELS OP DAK WEGWERKEN
Aangezien onze zonnepanelen op het dak redelijk ver uit elkaar liggen hebben we kabelgootjes gebruikt om de kabels mooi weg te werken. Dit voorkomt klapperen op het dak. Houd je lengte over bij sommige kabels? Maak ze vast met een tiewrap onder één van de zonnepanelen.
Door je stroomkabels netjes weg te werken voorkom je dat deze kunnen gaan klapperen en bied je extra bescherming.
KRIJG TOEGANG TOT HET E-BOOK CAMPER ELEKTRA
Zou je meer willen weten over hoe wij de elektra in onze camper hebben gemonteerd? Dan is dit e-book Camper Elektra wat voor jou. Met de aanschaf van dit e-book kom je meer te weten over elektra in een camper, welke apparatuur daarbij komt kijken en wat de verschillende opties zijn. Ook hebben we een schema van ons elektra systeem toegevoegd.
LEES MEER CAMPER ELEKTRA ARTIKELEN
– Camper elektra aanleggen
– Omvormer camper: wat is de beste?
– Camper elektra schema
– Camper accu
– Camper elektra onderdelen
– Camper verzekeren
