Watersysteem camper: onderdelen, montage handleiding & tips

WATERVOORZIENING IN JE CAMPER: HOE WERKT DAT?

Een watersysteem in je camper kun je zo simpel of uitgebreid maken als je zelf wilt. Zo hadden wij in onze eerste camper alleen koud water tot onze beschikking. In onze huidige camper hebben we echter gekozen voor warm water en zelfs een buitendouche. Voordat je begint met het aanleggen van het watersysteem in je camper zul je jouw verwachte waterverbruik en wensen inzichtelijk moeten maken. In dit blog gaan we daar dieper op in en bespreken we alle onderdelen van een watersysteem in de camper. Daarnaast delen we onze ervaring en tips en bieden we een handleiding voor het installeren van je watersysteem.

WELKE WATERSYSTEMEN ZIJN ER?

Een camper watersysteem kent eigenlijk twee verschillende vormen:

1. ALLEEN KOUD WATER

Wil je alleen koud water dan ziet het systeem er vrij eenvoudig uit. Je hebt namelijk geen geiser of boiler nodig voor het verwarmen van water. Dit betekent dat er geen gas of elektriciteit aan het systeem hoeft te worden toegevoegd. Bovendien kun je gebruik maken van een eenvoudige handpomp om water uit de kraan te krijgen. Daarmee is dit systeem niet alleen eenvoudig, maar ook het meest voordelig.

2. (STROMEND) KOUD EN WARM WATER

Wil je naast koud water ook warm water dat bovendien uit de kraan stroomt zonder handmatig te hoeven pompen, dan wordt het systeem complexer en duurder. Om het water te verwarmen heb je namelijk een geiser of boiler nodig. Voor stromend water zul je een dompel- of drukpomp aan het systeem moeten toevoegen. Je leest er alles over verderop in dit artikel.

ONDERDELEN WATERSYSTEEM CAMPER

Om jou op weg te helpen belichten we alle onderdelen van een watersysteem in een camper: watertank, waterpomp, boiler, geiser, expansievat, waterfilter, kraan, spoelbak, (buiten)douche en de benodigde waterleidingen in een camper. We leggen uit welke verschillende opties er per onderdeel zijn, wat de eigenschappen zijn van het product en waar je op moet letten bij de aankoop en het monteren ervan.

1. WATERTANK CAMPER

Watertanks zijn een onmisbaar onderdeel van de watervoorziening in je camper. Je hebt er twee nodig: één voor schoonwater en één voor  vuilwater. We behandelen hieronder de benodigde grootte van beide tanks plus de positie ervan: binnen of buiten de camper.

HOEVEEL WATER HEB JE NODIG IN DE CAMPER?

De benodigde grootte van een watertank camper hangt af van jouw dagelijkse waterverbruik, hoe lang je met een tank wil kunnen doen zonder deze te hoeven vullen en uiteraard ook de beschikbare ruimte die je hebt in je camper. Om je een idee te geven van ons waterverbruik:

• In onze eerste camper hadden wij een schoon- en vuilwatertank van beide 24 liter. Dit was genoeg voor drie dagen kamperen. We hadden alleen koud water dat we gebruikten om te koken, af te wassen, tanden te poetsen en van te drinken. Kleine kanttekening daarbij: wij gebruikten een handpomp. Hierdoor ga je heel spaarzaam om met je watervoorraad
• Voor onze nieuwe camper hebben we gekozen voor een inbouw schoonwatertank van 59 liter. Dit water gebruiken we voor zowel warm- als koud water. Ook douchen we hier beiden van (lees: even snel afspoelen). Wanneer we echt zuinig doen en beiden slechts 1x douchen is de inhoud nét genoeg voor drie dagen. Twee dagen is realistischer. Onze vuilwatertank heeft een inhoud van 48 liter. De vuilwatertank mag in principe kleiner zijn als je water consumeert dat niet in de vuilwatertank gaat, bijvoorbeeld door het gebruik van een buitendouche of door het drinken van water.

Wil je zeker weten dat je voor drie dagen kamperen voldoende water hebt en elke dag kunnen douchen? Dan is een 100 liter camper watertank een veiligere keuze. Besef je wel dat dit meer ruimte inneemt en zwaarder is. Voor het evenwicht in je bus is het daarom aan te raden de tanks tegenover je camper accu te plaatsen.

Je kunt eventueel ook een waterniveau sensor aan de schoonwatertank toevoegen waarmee je het waterpeil in de tank kunt aflezen. Zodoende voorkom je dat je zonder water komt te zitten.

TIP: kies een degelijke watertank zodat je er jaren plezier van hebt.

POSITIE WATERTANKS: ONDERBOUW EN/OF BINNEN DE CAMPER

De beschikbare ruimte in je camper en of je wel/ niet naar koude gebieden wil reizen met jouw camper zijn van invloed op waar je de watertanks gaat plaatsen. Veel mensen plaatsen omwille van ruimtebesparing hun watertank onder de camper.

Helaas is deze oplossing niet ideaal voor winterkampeerders aangezien het water dan kan bevriezen. Overigens zijn er wel oplossingen te bedenken om het bevriezen van water tegen te gaan mocht je voorkeur uitgaan voor het plaatsen van een watertank onder je camper. Denk aan anti-vriesmiddel in je vuilwatertank of het monteren van een pomp die het water in beweging houdt. Je hebt ook nog verwarmingselementen, maar deze vreten ook weer stroom.

De positie van de watertanks bepaalt hoe je jouw watervoorziening kunt vullen en legen. Houd in ieder geval in je achterhoofd dat de schoonwatertank lager moet staan dan de vuldop, anders wordt het lastig vullen.

ONZE KEUZE

Wij hebben de schoonwatertank onder het bed geplaatst en de vuilwatertank in een keukenkast. De schoonwatertank vullen wij middels een watervuldop die we aan de buitenzijde van onze camper hebben gemonteerd. Deze watervuldop heeft ook een handig ontluchtingsgat zodat lucht in de schoonwatertank kan ontsnappen.

De vuilwatertank legen wij met een aftapkraan die gemonteerd is onder onze vuilwatertank. Indien je de vuilwatertank niet recht onder de spoelbak plaatst moet je er ook rekening mee houden dat er voldoende hoogteverschil tussen de spoelbak en de vuilwatertank aanwezig dient te zijn. Anders kan het water uit de spoelbak niet makkelijk wegstromen.

Om de schoonwatertank van buitenaf te kunnen vullen moet je een watervuldop in de wand van je camper plaatsen.

Middels een aftapkraan onder de vuilwatertank kunnen wij deze legen.

TIP: Neem een tuinslang mee om je watertank onderweg te kunnen vullen.

2. WATERPOMP: STROMEND WATER IN CAMPER

Om stromend water uit je kraan te krijgen zul je jouw waterleidingen in een camper moeten voorzien van een waterpomp. Deze zuigt het water uit de schoonwatertank waarna het water onder druk door de leidingen wordt gepompt. Zodoende heb je stromend water uit je kraan of douche. Bij de aankoop van een waterpomp heb je de keuze uit een dompelpomp en drukpomp. Eventueel kun je ook nog kiezen voor hand- of voetpomp die niet op elektriciteit werken.

OPTIE 1: DOMPELPOMP

Een dompelpomp werkt altijd op 12 volt (eventueel met omvormer ook op 230v) en dient in de schoonwatertank te worden gemonteerd en op de kraan te worden aangesloten. Een dompelpomp treedt pas in werking nadat de kraan open wordt gezet. De dompelpomp is verkrijgbaar in verschillende uitvoeringen. Zo kun je naast een standaard dompelpomp ook kiezen voor een:

• Dompelpomp met terugslagventiel: zorgt voor direct stromend water zodra je de kraan opendraait. Let op:een terugslagventiel werkt niet in combinatie met een boiler.
• Dompelpomp met automatisch ontluchting: levert een constante waterstraal uit de kraan.
• Twin-dompelpomp: deze zorgt ervoor dat de waterpomp altijd blijft werken (al dan niet met een gereduceerd vermogen) omdat hij is voorzien van twee waterpompen.

VOORDELEN DOMPELPOMP

+ Voordelig in aanschaf
+ Maakt iets minder geluid dan een drukpomp

NADELEN DOMPELPOMP

– De maximale druk ligt lager bij een dompelpomp (van 0,5 tot 2,1 bar). Drukpomp van 0,5 tot 3,1 bar.
– Altijd verwijderen bij het schoonmaken van je tank.
– Alleen aan te sluiten op kranen met een 12V aansluiting (speciale dompelpomp kranen).

OPTIE 2: DRUKPOMP

De Shurflo Trailking drukpomp.

Een drukpomp monteer je buiten de watertank en houdt de waterleidingen constant op druk. Middels een terugslagventiel kan het water niet teruglopen in de watertank. Zodra de druk in de waterleiding wegzakt, bijvoorbeeld als je de kraan open zet, treedt de drukpomp automatisch in werking. Een membraan geeft de drukpomp een seintje waardoor hij water uit de watertank zuigt om de druk weer op te voeren. Zodoende heb je direct een constante waterstroom uit de kraan. Zodra de druk (vooraf ingestelde bar) is bereikt, voelt de drukpomp weerstand waarna hij automatisch uitschakelt. Drukpompen zijn te verkrijgen in 12 of 24 volt.

VOORDELEN DRUKPOMP

+ Aan te sluiten op elke kraan.
+ Een aantal drukpompen leveren meer druk (tot max. 3.1 bar) dan een dompelpomp (tot max. 2.1 bar).
+ Tank eenvoudig schoonmaken zonder pomp eruit te hoeven halen.
+ Minimaal stroomgebruik & lange levensduur.

NADELEN DRUKPOMP

– Maakt een licht brommend geluid bij het aanslaan.
– Duurder in aanschaf.

Om te voorkomen dat er vuil in de pomp kan komen doe je er verstandig aan de Shurflo waterfilter op de waterinlaat te plaatsen.

OPTIE 3: HANDPOMP OF VOETPOMP

Handmatige waterpomp in onze eerste camper.

Wij kozen voor een handpomp in onze eerste camper. Een handpomp biedt uitkomst als je geen elektrische installatie wilt aanleggen. Je pompt hierbij zelf handmatig water uit de watertank: je kunt het vergelijken met een handzeep pompje.

VOORDELEN HANDPOMP

+ Geen elektra nodig en dus duurzaam.
+ Weinig waterverbruik.

NADELEN HANDPOMP

– Je moet zelf met de hand pompen.
– Alleen koud water.

Een mechanische voetpomp is ook een optie als je geen elektrische pomp wilt installeren. Voordeel van een voetpomp is weer dat je vrije handen hebt om de kraan te bedienen.

AANDACHTSPUNTEN AANKOOP WATERPOMP

Bij de aankoop van een dompel- of drukpomp dien je ook rekening te houden met de volgende punten:

• Het aantal druk in bar: hoe hoger het aantal bar, des te meer druk er op de leidingen staat waardoor de waterstraal sterker zal zijn. Zeer belangrijk om in de gaten te houden als je ook een boiler in je camper wilt. Boilers kunnen namelijk maar een beperkte aantal bar aan. Anders kan het vat knappen.
• Het aantal liter dat een waterpomp kan pompen (de capaciteit): hoe hoger het aantal liters, des te meer water er door de leidingen stroomt. Dit staat los van druk zoals hierboven beschreven.
• Zowel een drukpomp als een dompelpomp zijn niet vorstbestendig.

ONZE KEUZE

Aangezien wij de keuze van kranen voor dompelpompen beperkt vinden, hebben we gekozen voor een drukpomp. Namelijk de Shurflo Trail King 7 drukpomp. Deze werkt op 12V en pompt per minuut 7 liter water. De hardheid van de douchestraal is voor ons ruim voldoende. Je kunt ook kiezen voor een drukpomp waarbij er meer liters water per minuut door de leidingen worden gepompt, maar dit heeft als nadeel dat je meer water verbruikt.

3. CAMPER BOILER: WARM WATER IN EEN CAMPER

Wil je gebruik kunnen maken van warm water in de camper dan zul je een camper boiler of geiser moeten toevoegen aan jouw camper watervoorziening. Bij een boiler wordt water door middel van elektriciteit voorverwarmd in een apart water reservoir. Een geiser heeft geen apart reservoir: water dat door de leiding stroomt wordt direct verwarmt door middel van gasverbranding.

de Elgena elektrische boiler

CAMPER BOILER OP ELEKTRICITEIT (ONZE KEUZE)

Een elektrische camper boiler is relatief gemakkelijk aan te sluiten en relatief goedkoop in aanschaf. Een boiler op elektriciteit doet er wel langer over om water te verwarmen dan een geiser. Ook heb je een beperkte hoeveelheid verwarmd water. Camper boilers op elektriciteit zijn verkrijgbaar in 12 of 230 volt. Wees hier scherp op bij de aankoop van een boiler! Wij hebben gekozen voor een 12 volt boiler van Elgena. Dit merk biedt verschillende 12 volt boilers, waaronder de KB-6 en de Nautic Compact.

Elgena Boiler KB-6 12v/ 200w

Deze boiler kan tot 70 graden verwarmen. Het betreft een lage druk boiler die een maximale waterdruk van 0.8 bar aankan. Daarom is deze boiler alleen te gebruiken in combinatie met een dompelpomp zonder terugslagventiel! Verkrijgbaar bij kampeerwinkel Obelink. NOTE: Een drukpomp is niet geschikt voor deze boiler.

Nautic Compact Boiler 12v/200w

Wil jij wel gebruik maken van een drukpomp? Kies dan voor de Nautic Compact Boiler. Deze 12 volt camper boiler kan namelijk een maximale druk van 3 bar aan. Daarmee is hij geschikt voor de meeste drukpompen. Hij is verkrijgbaar in een 6 en 10 liter variant. Het water kan tot 80°C worden verwarmd. Binnenkort verkrijgbaar bij Obelink.

TIP: Let bij de aankoop van een 12v boiler goed op de maximale druk die hij aankan. Zo zijn sommige boilers niet geschikt voor drukpompen omdat die een te hoge druk leveren.

BOILER EN KACHELVERWARMING IN ÉÉN OP GAS OF DIESEL

Speelt geld geen rol dan zou je kunnen overwegen om een boiler te kopen die ook als verwarming dient. Twee vliegen in een klap! Voorbeelden hiervan zijn de Webasto Dual Top of de Truma Combi waarbij laatstgenoemde voordeliger is. Een boiler/verwarming in-één zijn zeer energiezuinig waardoor ze ideaal zijn als je een aantal dagen off grid wilt kamperen. Helaas moet je wel diep in de buidel tasten voor deze oplossing.

Truma combi: boiler en verwarming in één.

AANDACHTSPUNTEN CAMPER BOILER

Bij de aankoop van een camper boiler dien je ook rekening te houden met de volgende punten:

• Boilers mogen niet bevriezen omdat ze dan lekkage en schade kunnen veroorzaken. De meeste boilers zijn voorzien van een aftapventiel of automatische vorstbeveiliging die boiler leeg laat lopen. Overigens beschikken sommige boilers ook over een elektrische verwarmer die bevriezing van water voorkomt.
• Boilers gaan lekken bij een te hoge druk van de waterpomp. Vaak zijn drukpompen niet geschikt voor boilers. Let dus goed op de maximale druk die de gewenste boiler aankan als je kiest voor een drukpomp!
• Let erop dat je een mengkraan gebruikt met twee aansluitingen (voor warm en koud water).
• Boilers zijn verkrijgbaar in verschillende maten en aansluitingen.

GEISER OP GAS

Het grote voordeel van een geiser is dat je geen aparte waterreservoir nodig hebt. Zodoende kunnen geisers grotere hoeveelheden water sneller verwarmen dan boilers. Ook kun je onbeperkt kunt genieten van warm water. Uiteraard wel beperkt tot de capaciteit van je schoonwatertank en geiser. Het nadeel van een geiser is dat het een complexere montage betreft dan die van een elektrische boiler. Je dient de geiser namelijk aan te sluiten op het gasnet in je camper. Verder is het noodzakelijk om een pijp naar buiten aan te sluiten die de verbrandingsgassen afvoert. Ook dient de ruimte waarin de geiser zich bevindt voldoende geventileerd te kunnen worden.

Ben je op zoek naar een geschikte geiser voor de camper? Dan is de Qlima buitengeiser zoals hieronder weergegeven een goede optie. Deze draagbare geiser heeft geen elektrische aansluiting of waakvlam nodig. De geiser wordt ontstoken door middel van batterijen welke inbegrepen zijn. Werkt op zowel butaan- als propaangas.

LET OP: de Qlima buitengeiser is niet geschikt om binnen in een gesloten douchecabine op te hangen!! Zoals de naam al doet vermoeden is de Qlima een buitengeiser die draagbaar is. Deze wordt bij campers veelal op de achterdeur opgehangen waarbij er met open deuren wordt gedoucht. Lees de handleiding door voor montage en gebruik. Safety first!

4. EXPANSIEVAT / DRUKVAT

Kies je voor een drukpomp in jouw watersysteem dan doe je er goed aan ook een expansievat te installeren. Zoals je eerder hebt kunnen lezen houdt een drukpomp de druk in waterleidingen op peil. Hij zal stoppen met pompen zodra er een bepaalde druk is opgebouwd. Door het kleine volume water dat in de leidingen zit zal bij het minste of geringste waterverlies, door bijvoorbeeld een kraan die niet 100% afsluit, de pomp telkens even aanslaan om het drukverlies te compenseren. Dit kan als hinderlijk worden ervaren.

Door het toevoegen van een expansievat (ook wel drukvat genoemd) wordt dit probleem opgelost. Het rubber membraam in de pomp zorgt ervoor dat de druk langer op pijl blijft omdat het een klein beetje waterverlies uit de installatie kan opvangen. De kant van het drukvat waar het ventiel op zit staat daarom onder een druk van c.a. 0,9 bar.

Kort samengevat: een expansievat voorkomt drukpieken, pulsaties, lawaai en stotteren. Bovendien vermindert een expansievat het stroom- en waterverbruik en verlengt het vat de duur van een boiler en waterpomp.

NOTE: een expansievat heeft geen invloed op de hoogte van de druk die je waterpomp aanlevert.

VOORDELEN EXPANSIEVAT

• Levert constante waterstroom bij drukpompen die over grote afstanden of hoogteverschillen moeten pompen.
• Vermindert stroom- en waterverbruik.
• Verlengt levensduur van de boiler en waterpomp.

Een expansievat: de oplossing voor een boiler i.c.m. een drukpomp

5. KRAAN & SPOELBAK CAMPER

Zoals eerder vermeld heeft de keuze van je waterpomp gevolgen voor de kraan die jij kunt aansluiten op het watersysteem van je camper. Kies je voor een dompelpomp dan kun je helaas niet elke willekeurige kraan aansluiten. Er dient namelijk een schakelaar in de kraan aanwezig te zijn, zoals het geval is bij een specifieke dompelpomp kraan. Verder heb je de keuze uit koudwater- of mengkranen.

Ook qua spoelbak heb je ruime keuze: houd rekening met de diepte van je aanrechtblad en de beschikbare ruimte onder je keukenblad. Dit heeft gevolgen voor de maximale diepte van jouw spoelbak. Vergeet ook niet om een afvoerplug te kopen als deze niet standaard is inbegrepen bij jouw spoelbak.

6. SANITAIRE VOORZIENINGEN

Sanitaire voorzieningen zijn ook onderdeel van het gehele watersysteem. Hieronder behandelen we het toilet en de douche.

TOILET VOOR DE CAMPER

Een toilet in de camper is onmisbaar. Of je nu midden in de natuur kampeert of veelal op camping: ’s nachts niet de camper uit hoeven voor een sanitaire stop is wel zo lekker! Voor een camper toilet heb je de keuze uit verschillende soorten:

1. Een cassette toilet (inbouw toilet)
   Het benodigde spoelwater is afkomstig uit de schoonwatertank of uit een aparte tank. Het nadeel van een zelfbouw camper is dat je dit type camper toilet in je camper moet bouwen.
2. Draagbare toilet (Porta Potti)
   Dit type camper toilet bestaat uit twee delen: een spoelwatertank met een toiletpot en een afvaltank. Je hoeft hiervoor dus niets in te bouwen in de camper.
3. Compost toilet
   Dit type toilet is in tegenstelling tot de andere twee type camper toiletten volledig milieuvriendelijk. Daarnaast is ‘ie praktisch geurloos en je hebt geen water nodig om de toilet door te spoelen. Een zeer populaire compost toilet is die van Nature’s Head. Een veel voordeliger alternatief is DIY camper compost toilet kit.

ONZE KEUZE

Wij hebben gekozen voor de Thetford Porta Potti 565E:  de Rolls Roys onder de porta potti’s. Niet alleen zit ‘ie super comfortabel, ook heeft ‘ie een elektrisch spoelsysteem (werkend op batterijen) en zelfs een niveau-indicator voor de spoelwatertank en afvalwatertank.

Onze keuze draagbaar camper toilet: de Thetford Porta Potti 565E

(BUITEN)DOUCHE CAMPER

Of je wel of geen douche wilt in of buiten jouw camper is geheel afhankelijk van jouw voorkeur. Wil je veel off grid kunnen kamperen of schoenen en mountainbikes kunnen afspoelen, dan is de beschikking over een camper buitendouche wel zo makkelijk. Kies je ervoor om een douche binnen de camper te plaatsen dan moet deze voldoende ventilatiemogelijkheden hebben om vocht en schimmelvorming tegen te gaan.

Bij een buitendouche is het belangrijk om milieuvriendelijke douchezeep en shampoo te gebruiken. Ook een douchetent is geen overbodige luxe als je zonder pottenkijkers wil kunnen douchen. Sommige camperaars gebruiken een kraan met uittrekbare sproeier als douche.

ONZE KEUZE

Omdat wij verwachten niet veel gebruik te maken van een douche wilden we hiervoor geen ‘kostbare ruimte binnen de camper’ opgeven. Daarnaast willen we zo min mogelijk vocht in de camper. Daarom hebben wij gekozen voor een camper buitendouche. Dit is bovendien veel gemakkelijker te installeren dan een douche binnen de camper. Wij hebben de Reich Verzorgingskast met schakelaar inclusief bijbehorende doucheslang en douchekop onder ons bed bij de achterdeuren geplaatst. Lees dit blog als je liever een camper douche binnen in je camper maakt.

Onze camper buitendouche hebben wij gemonteerd bij de achterdeuren en is daardoor gemakkelijk bereikbaar.

7. OVERIGE BENODIGDHEDEN WATERSYSTEEM

Naast watertanks, een waterpomp, boiler of geiser, expansievat, kraan, spoelbak en eventuele douche, sommen we hieronder op welke onderdelen je nog meer nodig hebt voor jouw watersysteem:

• Waterleidingen (voor zowel warm- als koud water). Kies voor een gewapende slang aangezien deze beter bestand is tegen druk.
• Slangen voor watertoevoer – en afvoer.
• Ontluchtingsslang (schoonwatertank én vuilwatertank).
• Verbindingsstukken (hulpstukken) en slangklemmen.

CAMPER WATERSYSTEEM INSTALLAREN

Met ons watersysteem e-book monteer je eenvoudig een watervoorziening in je camper. We leggen je stap-voor-stap uit hoe je zonder fouten een waterpomp, boiler, expansievat, watertanks, een kraan, een buitendouche, spoelbak en waterleidingen in je camper aanlegt.

> Klik en krijg toegang tot de uitgebreide installatie handleiding

WATERSYSTEEM LATEN INBOUWEN

Vind je een volledig watersysteem in je camper monteren toch een beetje eng? En wil je dat dit gewoon 100% goed gedaan wordt zonder dat je last krijgt van mogelijke lekkages? Dan doe je er misschien goed aan om deze klus gewoon lekker uit te besteden. Een echte specialist daarin is B&S Autoaanpassing. Interesse? Vraag hieronder een vrijblijvende offerte aan.

VEELGESTELDE VRAGEN WATERSYSTEEM CAMPER

Staat jouw vraag er niet tussen? Laat dan hieronder een reactie achter.

AANBEVOLEN CAMPER BOUWEN ARTIKELEN:

– Camper toilet kiezen: chemisch of compost toilet?
– Camper douche installeren
– Camper elektra aanleggen: zo hebben wij het aangepakt